Met ingang van boekjaar 2018 past de vennootschap IFRS 15 'Inkomsten uit contracten met  klanten' toe. Voor een beschrijving van de implementatie en toepassing van deze richtlijn verwijzen wij naar de paragrafen 'Uitgangspunten voor de grondslagen' en 'Grondslagen van waardering en resultaatbepaling'.

Onderverdeling van netto omzet

De netto omzet van Gasunie wordt onderverdeeld in twee categorieën. De eerste betreft de omzet gereguleerde transport- en aanverwante diensten, waarbij de inkomsten elke 5 jaar door de toezichthouder in Nederland en Duitsland wordt vastgesteld. Het tweede betreft de niet-gereguleerde diensten, waarbij de inkomsten worden bepaald door tarieven en volumes die in de markt tot stand komen.

De omzet gereguleerde diensten betreffen de segmenten Gasunie Transport Services en Gasunie Deutschland. De overige diensten betreffen het segment Participations. Inter-segment diensten zijn geëlimineerd en apart gepresenteerd om aansluiting met segmentinformatie te behouden. Hiervoor verwijzen wij naar de toelichting onder noot 29.

In onderstaande tabel is de opbrengst van beide categorieën weergegeven:

Contractverplichtingen

Ultimo 2018 bedroegen de contractverplichtingen van Gasunie 50,3 miljoen. Deze verplichtingen hangen samen met vooruitbetaalde bedragen door klanten voor nog te leveren transport- en opslagdiensten. In onderstaande tabel is het verloop van deze contractverplichting weergegeven:

Van de contractverplichting had ultimo 2018 € 3,8 miljoen een looptijd korter dan een jaar (ultimo 2017: € 3,8 miljoen). Het restant van de verplichtingen heeft een looptijd van meer dan 5 jaar.

In de salariskosten zijn begrepen de kosten voor de reorganisatievoorziening ter hoogte van € 43,3 miljoen en de kosten voor de afkoop van personeelsregelingen ter hoogte van € 39,3 miljoen.

De ‘pensioenkosten’ van de toegezegde bijdrageregelingen bedragen € 24,0 miljoen (2017: € 25,0 miljoen).

Bezoldiging van bestuurders en commissarissen

I. Bestuurder(s) van de vennootschap

Bovengenoemde variabele beloningen zijn gebaseerd op het bereiken van de afgesproken doelstellingen gedurende het verslagjaar. Zij bestaan uit collectieve Gasunie-doelstellingen en uit lange termijn strategische doelstellingen, zoals verwoord in het hoofdstuk Remuneratiebeleid Raad van Bestuur. De collectieve Gasunie-doelstellingen hebben betrekking op te behalen financiële- en operationele resultaten over 2018.

Per 1 juli 2013 is de pensioenovereenkomst van de medewerkers van N.V. Nederlandse Gasunie gewijzigd. Deze pensioentoezegging houdt in dat de vennootschap zich verplicht heeft tot het betalen van een vaste, vooraf vastgestelde premie. Deze premie is gebaseerd op een voorwaardelijk middelloonsysteem. Deze pensioenovereenkomst is per 1 juli 2013 ook van toepassing op de leden van de Raad van Bestuur.

II. Commissarissen van de vennootschap
De bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen (RvC) wordt mede bepaald door hun bijdrage in de verschillende commissies: Audit Commissie (AC) en Belonings- & selectie/benoemingscommissie (BBC). Hiernaast is in de bezoldiging de afgedragen premie in het kader van de Zorgverzekeringswet (ZVW) opgenomen.

De toevoegingen en de vrijval in de voorziening voor opruimingskosten en saneringen van € 1,0 miljoen (2017: € 1,1 miljoen) en de toevoegingen in de voorziening voor incourante voorraden van € 3,1 miljoen (2017: € 2,7 miljoen) zijn onder de ‘overige bedrijfslasten’ opgenomen.

De rentebaten hebben betrekking op uitgezette gelden en vorderingen.

De rentelasten van de financiële verplichtingen gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs bedragen € 75,5 miljoen (2017: € 82,3 miljoen). De rentebaten met betrekking tot kortlopende financieringen bedragen € 1,3 miljoen (2017: € 1,0 miljoen voordelig). Van de rentelasten is in 2018 in totaal € 3,8 miljoen geactiveerd (2017: € 3,1 miljoen) rekening houdend met een gewogen gemiddelde rentevoet van 2,4 % (2017: 2,6%).

De belastinglast over het resultaat in de geconsolideerde winst- en verliesrekening bestaat uit de volgende componenten:

De mutatie in de uitgestelde belastingen hangt samen met de wijziging in het tarief voor de Nederlandse vennootschapsbelasting vanaf 2020.

De aansluiting tussen het effectieve belastingtarief en het toepasselijke belastingtarief voor de geconsolideerde jaarrekening is als volgt:

De overige verschillen betreffen niet-belaste bedragen als gevolg van toepassing van de deelnemingsvrijstelling.

De gemiddelde personeelsbezetting in fulltime-equivalenten bedraagt voor 2018 1.742 (2017: 1.772). De personeelsbezetting bedraagt ultimo 2018 1.722 fulltime-equivalenten (2017: 1.763).

De Raad van Bestuur stelt voor om van de winst over 2018 € 97,2 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve en € 228,0 miljoen aan de aandeelhouder uit te keren. Het dividend per aandeel bedraagt € 150,7 duizend.

Het dividendvoorstel is niet verwerkt in de balans per 31 december 2018 en de toelichting. De winst over 2017 bedroeg € 259,5 miljoen (onder IFRS 15 bedroeg deze € 257,2 miljoen) en hiervan is € 258,8 miljoen als dividend uitgekeerd in 2018.

De informatie wordt gesegmenteerd naar de activiteiten van de groep. De operationele segmenten weerspiegelen de managementstructuur van de groep. De volgende segmenten worden onderscheiden: 

• Gasunie Transport Services
  Dit segment beslaat het netbeheer in Nederland en is verantwoordelijk voor de aansturing van transport, de ontwikkeling van leidingnet en bijbehorende installaties en het bevorderen van de marktwerking. Dit segment omvat de entiteit Gasunie Transport Services B.V.
• Gasunie Deutschland
  Dit segment beslaat het netbeheer Duitsland en is verantwoordelijk voor de aansturing van transport, de ontwikkeling van leidingnet en bijbehorende installaties en het bevorderen van de marktwerking.
• Participations
  Dit segment richt zich op het optimaal benutten van de bestaande deelnemingen en het faciliteren van de komst van nieuwe gasstromen naar Noordwest-Europa via LNG-aanvoer en lange afstandspijpleidingen. Deelname in (inter)nationale projecten op het gebied van aardgasinfrastructuur in Nederland en Duitsland maakt hiervan eveneens deel uit. Onder dit segment vallen tevens de joint arrangements voor pijpleidingen die het Gasunie- transportnet verbinden met buitenlandse markten, zoals de BBL-leiding naar het Verenigd Koninkrijk.

De grondslagen van waardering en resultaatbepaling van de segmenten wijken niet af van de grondslagen zoals die in de geconsolideerde en vennootschappelijke jaarrekening worden gehanteerd.

De activa, verplichtingen, opbrengsten en resultaten van een segment omvatten zowel posten die rechtstreeks tot dat segment behoren als posten die redelijkerwijs aan dat segment kunnen worden toegerekend. De transactie prijzen voor leveringen tussen segmenten worden bepaald op zakelijke basis.

De gealloceerde activa bevat de materiële vaste activa, de immateriële vaste activa, de investeringen in joint ventures, de investeringen in geassocieerde deelnemingen en de overige kapitaalbelangen. De niet-gealloceerde activa bevat de uitgestelde belastingvorderingen en de vlottende activa.

I. Informatie over opbrengsten en resultaat

Gedurende 2018 heeft het segment Gasunie Transport Services voor € 11,4 miljoen (2017: € 7,3 miljoen), het segment Gasunie Deutschland voor € 0,3 miljoen (2017: € 0,5 miljoen) en het segment Participations voor € 26,9 miljoen (2017: € 26,5 miljoen) aan inter-segment diensten geleverd.

II. Overige segmentinformatie
De vermelde vaste activa bevat de materiële vaste activa, de immateriële vaste activa, de investeringen in joint ventures, de investeringen in geassocieerde deelnemingen en de overige kapitaalbelangen.

Bij het bepalen van de opbrengsten van derden en de vaste activa per geografisch gebied wordt primair bepaald aan de hand van het gebied, waar de activiteiten plaatsvinden. N.V. Nederlandse Gasunie heeft activiteiten in twee geografische gebieden: in Nederland en buiten Nederland.

De vermelde vaste activa bevat de materiële vaste activa, de immateriële vaste activa, de investeringen in joint ventures, de investeringen in geassocieerde deelnemingen en de overige kapitaalbelangen.

De vennootschap behaalde in 2018 en 2017 ten minste 10% van haar externe opbrengsten ter zake van gastransport bij één enkele externe cliënt.

De dienstverlening tussen N.V. Nederlandse Gasunie en haar verbonden partijen vindt plaats op zakelijke gronden (at arm’s length).

GasTerra B.V. is een verbonden partij, omdat de Staat der Nederlanden direct en indirect invloed van betekenis heeft. De groepsmaatschappij Gasunie Transport Services B.V. verleent gastransportdiensten aan GasTerra B.V. Deze diensten worden uitgevoerd in overeenstemming met het bepaalde in de Gaswet waarbij Gasunie Transport Services B.V. is gehouden om non-discriminatoir te handelen en conform aanvraag zaken te doen. De in rekening gebrachte tarieven zijn vastgesteld door de Nederlandse toezichthouder (ACM), welke onafhankelijk is van de Staat der Nederlanden. GasTerra B.V. kan als belangrijke cliënt worden gekwalificeerd.

De dienstverlening tussen N.V. Nederlandse Gasunie en haar joint ventures en geassocieerde deelnemingen is niet van materiële omvang.

De Raad van Bestuur kwalificeert ook als verbonden partij. Voor de bestuurdersbeloning van de bestuurders wordt verwezen naar noot 22 van de geconsolideerde jaarrekening.

Ten laste van de rechtspersoon zijn in het boekjaar de volgende honoraria gekomen ter zake van werkzaamheden die door de accountantsorganisatie zijn uitgevoerd die belast is met het onderzoek van deze jaarrekening. In deze opgave zijn mede begrepen de overeenkomstige honoraria bij de geconsolideerde dochtermaatschappijen.

Samenvatting van de door de accountant verleende diensten naast de controle van de financiële overzichten

Onze accountant, PwC NL heeft voor de periode waarop de wettelijke controle betrekking heeft, naast de controle van de statutaire jaarrekening de volgende diensten aan de vennootschap en haar gecontroleerde entiteiten geleverd:

Onderzoek van de jaarrekening

Het honorarium voor de statutaire jaarrekeningcontroles van dochtermaatschappijen bedraagt € 0,1 miljoen en is opgenomen in het totaal van € 0,4 miljoen.

De jaarrekening van Gasunie is opgesteld in miljoenen euro’s, indien een bedrag afgerond op nul uitkomt, is dit aangeduid met < € 0,1 miljoen.

Bij uitspraak van 24 juli 2018 van het College van Beroep voor het bedrijfsleven is het Methodebesluit voor GTS vernietigd. Op 24 januari 2019 heeft de ACM een gewijzigd methodebesluit GTS 2017-2021 vastgesteld. De belangrijkste wijziging is de verlaging van de doelstelling voor de algemene productiviteitsverbetering. De wijziging van de WACC zal naar verwachting van het management beperkt impact hebben. Tegen het besluit is beroep mogelijk door belanghebbenden waaronder netbeheerders en klanten van GTS.